Zapalenie i kamica pęcherzyka żółciowego to najczęstsze choroby tego narządu. Głównym objawem jest silny ból brzucha, który wpływa na komfort codziennego funkcjonowania i wymaga kontaktu ze specjalistą.
Czym jest pęcherzyk żółciowy?
Pęcherzyk żółciowy to narząd, którego zadaniem jest magazynowanie i zagęszczanie żółci potrzebnej do procesu trawienia tłuszczów. Zlokalizowany jest on w jamie brzusznej, po prawej stronie, tuż pod wątrobą, z którą łączy się poprzez drogi żółciowe. Pęcherzyk żółciowy ma około 10 centymetrów długości. Składa się z szyjki, trzonu i dna. Wyglądem przypomina gruszkowaty worek. Stąd jego potoczna nazwa – woreczek żółciowy.
Pęcherzyk żółciowy mieści 70 ml żółci produkowanej przez wątrobę w momencie głodu. Podczas posiłku jest ona zagęszczana i uwalniana do dwunastnicy przez przewód żółciowy wspólny. Tam bierze udział w procesie trawienia tłuszczów, a dokładniej w ich emulgacji, czyli rozbiciu dużych cząsteczek na mniejsze, które są lepiej przyswajalne dla organizmu. Niekiedy z różnych powodów może dojść do częściowego lub całkowitego zatkania pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, co jest przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości.
Przyczyny chorób pęcherzyka żółciowego
Przyczyną dolegliwości ze strony pęcherzyka żółciowego w większości przypadków są kamienie żółciowe, które blokują swobodny przepływ żółci. Są to złogi powstałe poprzez wytrącenie się składników żółci: cholesterolu, bilirubiny, węglanu wapnia i białka. Mogą mieć one różną wielkość i występować pojedynczo lub w grupie. Do czynników ryzyka pojawienia się kamieni żółciowych w pęcherzyku należą:
- nieodpowiednia dieta, w której dominują tłuszcze pochodzenia zwierzęcego,
- wysokie stężenie cholesterolu we krwi,
- otyłość,
- nagła i duża utrata wagi,
- cukrzyca,
- występowanie problemów z pęcherzykiem żółciowym w rodzinie.
Przyczyną zaburzeń w pracy pęcherzyka żółciowego i nieprzyjemnych objawów jest choroba nowotworowa. To rzadkie, rozpoznawane zwykle w zaawansowanym stadium schorzenie, przez co nie rokuje dobrze. Prawdopodobnie rak jest spowodowany przez mechaniczne drażnienie ściany pęcherzyka żółciowego przez wspomniane wcześniej złogi.
Kamica pęcherzyka żółciowego
Najczęstszą chorobą pęcherzyka żółciowego jest kamica, czyli zatkanie go lub któregokolwiek innego elementu dróg żółciowych przez kamienie. Uważa się, że dotyczy ona około 20% populacji, a najbardziej narażone na zachorowanie są kobiety po 40 roku życia, które mają za sobą kilka ciąż i zmagają się z otyłością.
Kamica pęcherzyka żółciowego przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem jest nagły, silny ból w nadbrzuszu, który promieniuje do prawego barku i łopatek. Pojawia się on po spożyciu ciężkostrawnego, obfitego lub tłustego posiłku. Może trwać od kilkunastu minut nawet do kilku godzin. U chorego występują także: nudności i wymioty, brak apetytu, gorączka i zażółcenie powłok skórnych (żółtaczka mechaniczna).
Leczenie kamicy pęcherzyka żółciowego obejmuje łagodzenie objawów przy pomocy środków farmakologicznych o działaniu przeciwbólowym i rozkurczowym. Niekiedy konieczne jest chirurgiczne usunięcie kamieni i całego narządu. Osobom chorym zalecana jest tzw. dieta wątrobowa, która polega na ograniczeniu spożycia tłuszczu i błonnika. Wskazane jest przyjmowanie 5 posiłków dziennie o umiarkowanej objętości, które składają się z dużej ilości warzyw, chudego mięsa i ryb oraz zostały przygotowane na parze lub poprzez duszenie.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego
Zablokowanie pęcherzyka żółciowego przez kamienie powoduje wzrost ciśnienia w jego wnętrzu, podrażnienie błony śluzowej i rozwinięcie się stanu zapalnego. Do jego objawów należą:
- nagłe pogorszenie samopoczucia,
- silny ból w nadbrzuszu, który utrzymuje się powyżej 6 godzin i nasila się przy oddychaniu,
- nudności i wymioty,
- gorączka z dreszczami,
- przyspieszenie tętna,
- powiększony i tkliwy pęcherzyk żółciowy, wyczuwalny podczas badania palpacyjnego.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego leczy się przy pomocy środków przeciwbólowych i antybiotyków. Zalecana jest ścisła dieta i odpowiednie nawadnianie.
