Staw skokowy to sam z bardzo trudnych fragmentów układu kostno-stawowego człowieka. Nic zatem dziwnego, iż powszechnie dochodzi do urazów w jego zakresie. Są one zdecydowanie jedną z częstszych etiologią wizyt u ortopedy. Jaka jest konstrukcja stawu skokowego oraz na które urazy jest szczególnie narażony? Staw skokowy to staw łączący kości podudzia (kość piszczelową oraz strzałkową) i nogi (przez kość skokową). Są go staw skokowy górny (staw skokowo-goleniowy) oraz dolny (staw skokowo-piętowo-łódkowy). Na górną część stawu skokowego składają się końce kości piszczelowej, strzałkowej oraz skokowej, jaką jest charakterystyczna główka znajdująca się nad piętą po jej zewnętrznej części. Kości od zewnątrz pokryte są mocną błoną – torebką stawową – która wydziela ułatwiającą poślizg powierzchni stawowych maź. Cała konstrukcja wzmocniona jest 4 rodzajami silnych więzadeł: przyśrodkowym (odmiennie trójgraniastym), skokowo-strzałkowym przednim, skokowo-strzałkowym tylnym oraz piętowo-strzałkowym.
Zdecydowanie niejednokrotnie przytrafiającym się urazem stawu skokowego, jest jego skręcenie.
Staw skokowy – skręcenie
Skręcenie stawu skokowego (kostki) to zniszczenie torebki stawowej oraz zwiększających ją więzadeł stawowych. Są trzy stopnie skręcenia:
1. naciągniecie więzadeł (skręcenie Oraz poziomu) – ważne są mały krwiak oraz obrzęk i lekka tkliwość oraz bolesność stawu skokowego;
2. naderwanie więzadeł (skręcenie II poziomu) – pojawiają się sygnały naciągnięcia więzadeł, tylko bardziej nasilone;
3. rozerwanie więzadeł (skręcenie III poziomu) – przerwanie ciągłości więzadeł przejawia się dużą niestabilnością stawu i dużym uciskiem oraz obrzękiem w jego strefach;
W wypadku lekkich skręceń wykorzystuje się okłady wysychające, kompresy z lodu, bandaże elastyczne. W skręceniach średnich oraz ciężkich – unieruchomienie w opatrunku gipsowym.
Skręcenie stawu skokowego – leczenie
Pierwszorzędną terapią w wypadku skręceń stawu skokowego winno być tzw. RICE, czyli Rest (odpoczynek), Ice (obłożenie lodem), Compression (kompresja), Elevation (podniesienie nogi ponad stawu kolanowego). Wszystkie te funkcje mają za zadanie zmniejszyć krwawienie i obrzęk, który pojawia się już po zniszczeniu tkanek. Po skrupulatnej diagnostyce oraz wykluczeniu złamań kości tego rejonu niezbędna jest kuracja. W wczesnym czasie po urazie należy wykorzystać fizykoterapię w form np.: lasera, pola magnetycznego, ultradźwięków czy kąpieli wirowych. W dalszych etapach rehabilitacji niezbędna jest likwidacja obrzęku za pomocą np. masażu i praca nad poprawą zakresu elastyczności stawu skokowego oraz zwiększeniem siły mięśniowej. Niezwykle ważna jest praca nad propriocepcją, czyli tzw. czuciem głębokim, polegająca na treningu reakcji naszych stóp do zmieniającego się podłoża. Jest toż duże, aby nie dopuścić do podobnych urazów w przyszłości. Istotne jest, żeby zwrócić uwagę na oś kończyn dolnych, ponieważ właśnie zaburzenie osi niejednokrotnie predysponuje do skręceń stawu skokowego, a brak kuracji w tym terenie będzie leczeniem tylko symptomów urazu, i nie jego etiologii.
