Zapotrzebowanie energetyczne człowieka

Wymóg energetyczny człowieka zależny jest od aktualnego stanu zdrowia, wieku oraz płci. Wpływ na bieżące potrzeby energetyczne wywiera też środowisko zewnętrzne, w którym aktualnie przebywa oraz rodzaj wykonywanej pracy. Praca fizyczna wyzwala zazwyczaj większą potrzebę na energię niż praca umysłowa. Zapotrzebowanie energetyczne zwiększa się podczas aktywności fizycznej – większy wysiłek powoduje większe zapotrzebowanie na energię.

Intensywnie rozwijające się niemowlęta oraz młodzież w okresie dojrzewania potrzebują większej ilości energii, która dostarczana jest w pożywieniu. Energia ta jest intensywnie wykorzystywana – niemowlęta w okresie intensywnego rozwoju do pierwszego roku życia pochłaniają jedna trzecią dobowej energii na wzrost i zwiększenie masy ciała. Zapotrzebowanie na energię spada wraz z rozwojem i wiekiem – wydatek energetyczny po przekroczeniu pierwszego roku wynosi już tylko 5% i zmniejszy się do 3% po przekroczeniu 2 lat.

Dobowy wydatek energetyczny młodzieży w okresie dojrzewania wynosi 1–2% – zapotrzebowanie to ulegnie zmianie po osiągnięciu dojrzałości fizycznej. Mężczyzna w wieku 21–65 lat o przeciętnej aktywności fizycznej potrzebuje 3000 kcal (kilokaloria), kobieta potrzebuje 2600 kcal. Wartości te mogą ulec zmianom w zależności od wykonywanych zajęć, trybu życia oraz aktywności fizycznej – mężczyzna uprawiający dyscyplinę sportową wymagającą dużej aktywności fizycznej będzie potrzebował ok. 7000 kcal.

Węglowodany, tłuszcze i białka dostarczają energię niezbędną do prawidłowego rozwoju. Prawidłowa dobrze zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkie niezbędne składniki do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Dieta mieszana zawierająca produkty odzwierzęce oraz roślinne ma wpływ na zwiększenie ciepłotwórczego działania pożywienia o ok 10%. Prawidłowa dieta mieszana powinna być zrównoważona i dostarczać organizmowi składniki odżywcze, witaminy, sole mineralne oraz błonnik.

Prawidłowy rozkład składników w diecie mieszanej:

• 12–15% białko,
• 30% tłuszcze – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe powinny stanowić w tym min. 3–4%,
• 50–60% węglowodany – cukry proste powinny stanowić w tym ok 10%.

W diecie mieszanej nie powinno zabraknąć niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), błonnika, oraz białka roślinnego. Osoby mające problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała powinny zmniejszyć procent cukrów prostych na rzecz cukrów złożonych, białka roślinnego i błonnika. Energia wyzwalana w organizmie po zjedzeniu posiłku nazywana jest wartością kaloryczną – równoważnik energetyczny definiuje ilość kcal. (kilokaloria) wyzwalanych podczas spalania w organizmie 1 grama konkretnego składnika pokarmowego.

Zawartość energii w różnych składnikach pokarmowych:

• białko – 1 gram dostarcza organizmowi 4 kcal.
• tłuszcz – 1 gram dostarcza organizmowi 9 kcal.
• węglowodany (w postaci cukrów prostych) – 1 gram dostarcza organizmowi 4 kcal.

Zapotrzebowanie energetyczne wzrasta, jeśli w organizmie człowieka zachodzi potrzeba wytworzenia ciepła (termogeneza). Do utrzymania właściwej temperatury ciała ok. 37⁰ C niezbędna jest produkcja energii – pobyt w miejscu o temperaturze poniżej 20⁰ C powoduje zwiększone zapotrzebowanie na energię, która jest wykorzystywana do produkcji ciepła. Czasowy wzrost energii jest też potrzebny do strawienia i wchłonięcia spożytego pokarmu – czynność ta generuje zwiększone zapotrzebowanie na tlen oraz zwiększa okresowo ilość wytwarzanego ciepła (termogeneza poposiłkowa).

Aktywność fizyczna – wymaga, większego nakładu energetycznego a regularne treningi zwiększają, przemianę materii i zapobiegają nadwadze i otyłości. Intensywne ćwiczenia fizyczne podobnie jak ciężka praca fizyczna wykorzystują w znacznym stopniu energię dostarczana organizmowi – w czasie ciężkiego treningu można spalić 6000–7000 kcal dziennie. Z wiekiem zapotrzebowanie energetyczne spada mężczyzna w wieku 65–75 lat będzie potrzebował 2300 kcal, kobieta w tym samym wieku 2200 kcal. Wartości te będą ulegały dalszej zmianie wraz z upływem lat.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here