Jednym z najważniejszych aspektów podczas aktywności zawodowej jest urlop wypoczynkowy, który przysługuje każdej osobie, będącej zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Co więcej pracownikowi nie tylko należy się tego rodzaju odpoczynek, ale także nie może się go zrzec.
Naliczanie urlopu jest ściśle zależne od długości stażu pracy, czyli ilości lat, podczas których była podejmowana aktywność zawodowa, a także od tego, czy podejmowana praca jest pierwszą wykonywaną na podstawie umowy o pracę czy kolejną.
Naliczanie urlopu następuje w oparciu o artykuł sto pięćdziesiąty czwarty, paragraf pierwszy kodeksu pracy. Zgodnie z zapisami powyższego dokumentu, jeżeli pracownik przepracował mniej niż dziesięć lat na podstawia umowy o pracę, wówczas przysługuje mu dwadzieścia dni urlopu, jeżeli natomiast okres zatrudnienia przekracza dziesięć lat, wówczas pracownik może odpoczywać aż dwadzieścia sześć dni.
Naliczanie urlopu przeprowadza się nie tylko w oparciu o sumę okresów zatrudnień, nie wliczając w to oczywiście przerw w aktywności zawodowej, ale również lata, podczas których była pobierana nauka. Należy jednak zaznaczyć, iż w sytuacji gdy dana osoba jednocześnie uczyła się oraz pracowała, co ma bardzo często miejsce w przypadku studentów zaocznych, wówczas okres ten nie ulega sumowaniu, nie jest podwajany. Naliczanie urlopu oblicza się wówczas w sposób najbardziej korzystny dla pracownika. Lata nauki uwzględniane podczas naliczania urlopu są zależne od placówki w jakiej była podejmowana nauka. W przypadku zasadniczej lub równorzędnej szkoły zawodowej będą to trzy lata, średnia szkoła zawodowa pozwala na naliczanie aż pięciu lat, taka sama ilość przysługuje również uczniom średnich szkół zawodowych, będących jednocześnie absolwentami zasadniczych lub równorzędnych szkół zawodowych. Uczniom liceów ogólnokształcących naliczanie urlopu uwzględnia cztery lata, pobierającym naukę w szkołach policealnych sześć lat, natomiast absolwentom szkół wyższych należy się aż osiem lat.
W sytuacji gdy pracownik podejmuje pierwszą pracę, będącą zatrudnieniem na postawie umowy o pracę, wówczas w pierwszym roku kalendarzowym, w którym ta aktywność zawodowa została podjęta urlop jest naliczany proporcjonalnie. Zasady te są określone w artykule sto pięćdziesiątym trzecim, paragraf pierwszy kodeksu pracy, zgodnie z którym wspomnianym wyżej osobom po przepracowaniu każdego miesiąca należy się jedna dwunasta wymiaru urlopu, należnego za przepracowanie całego roku. W przypadku gdy okres zatrudnienia naliczony na podstawie lat nauki nie przekracza dziesięciu lat, wówczas po przepracowaniu miesiąca, osoba podejmująca pierwszą pracę na podstawie umowę o pracę, będzie mogła skorzystać z urlopu w wymiarze jednej dwunastej z dwudziestu dni, czyli jeden dzień, pięć i pół godziny.
Naliczanie urlopu proporcjonalnego odbywa się również w przypadku osób, które powróciły do aktywności zawodowej po odbytym urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym, służbie wojskowej, przeszkoleniu wojskowym lub ćwiczeniach wojskowych, tymczasowym aresztowaniu, odbyciu kary pozbawienia wolności, a także po nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
