System szkolnictwa wyższego w Polsce zorganizowany jest na podstawie wytycznych zawartych w tak zwanej deklaracji bolońskiej – dokumentu podpisanego w 1999 przez 29 europejskich ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe i naukę w ich krajach. Jednym z sygnatariuszy deklaracji była Polska, która wprawdzie jeszcze nie była w tym momencie członkiem Unii Europejskiej, ale w trosce o przyszłość nasze państwo również wprowadziło nowy system organizacyjny w szkołach wyższych.
Zgodnie z ładem bolońskim można w naszym kraju zdobyć wykształcenie wyższe na trzech poziomach, zwanych stopniami.
Najniższy, stopień pierwszy, to wykształcenie wyższe zawodowe, które można zdobyć kończąc licencjat lub studia inżynierskie. Kolejny szczebel – stopień drugi to studia magisterskie, które uzupełniają wykształcenie do pełnego wyższego i nadają absolwentom tytuły zawodowe magistra, magistra inżyniera, lekarza, lekarza weterynarii. Ostatnim stopniem wykształcenia wyższego są studia doktoranckie trzeciego stopnia. Studia te mają na celu przygotowanie pracowników dydaktycznych i naukowych dla wyższych uczelni lub innych placówek o charakterze naukowo – badawczym.
Ukończenie ostatniego szczebla kształcenia wyższego nie musi być końcem przygody ze studiowaniem. Równolegle do systemu stopni działają w Polsce studia podyplomowe. Można je porównać do studiów zawodowych, albowiem zasadniczym celem studiów podyplomowych jest zmiana lub podwyższenie kwalifikacji zawodowych. Absolwenci studiów podyplomowych nie uzyskują nowych stopni zawodowych ani naukowych, a zdobywają certyfikaty potwierdzające posiadanie uprawnień do wykonywania określonego zawodu lub zajmowania danego stanowiska.
Większość studiów podyplomowych trwa trzy semestry. Są to z reguły studia płatne – na niektórych kierunkach czesne za jeden semestr może wynosić nawet 5 tysięcy złotych. Ale coraz częściej można znaleźć oferty uczelni organizujących darmowe studia podyplomowe. Jest to możliwe dzięki współpracy uczelni wyższych z instytucjami zajmującymi się organizowaniem rynku pracy – najważniejszą wśród nich są Urzędy Pracy.
Urzędy Pracy znając potrzeby rynku organizują w porozumieniu z uczelniami, samorządami lokalnymi oraz organizacjami skupiającymi przedsiębiorców studia na kierunkach, które kształcą najbardziej poszukiwanych specjalistów. Jest to ważne nie tylko z punktu widzenia pracodawców, ale również pracowników. Dla wielu osób, które nie mogą znaleźć zatrudnienia w swoim zawodzie albo mają pracę nisko opłacaną, zupełnie niesatysfakcjonującą, darmowe studia podyplomowe stają się szansą na zmianę obecnego statusu zawodowego na lepszy.
Studia podyplomowe są doskonałym pomysłem na rozszerzanie profilu zawodowego osób, które kończą czynną pracę zawodową i zamierzają przejść na emeryturę. Zdobycie nowych kwalifikacji może być przydatne do otworzenia własnej firmy, czyli jest dobrym pomysłem na spędzanie czasu na emeryturze.
Dla osób wybierających się na darmowe studia podyplomowe ważne są dwie informacje: 1. wymaga się posiadania dyplomu ukończenia studiów co najmniej stopnia pierwszego; 2. nie ma ograniczeń wiekowych dla studentów podyplomówek.
